Szum telewizyjny, znany w języku chińskim jako „雪花屏” oraz w języku angielskim jako 'TV static' lub 'TV snow', to zasadniczo biały szum, który powstaje, gdy antena telewizora nie odbiera prawidłowego sygnału, skutkując pojawieniem się na ekranie migających, losowych białych lub czarnych kropek.
Badania wykazują, że to losowe migotanie ma silny efekt 'przejęcia uwagi': gdy mózg napotyka nieregularne bodźce wizualne, nieświadomie odciąga zasoby poznawcze od innych potrzeb, takich jak jedzenie, aby próbować interpretować chaotyczne informacje.
Na przykład eksperyment przeprowadzony na Flinders University w Australii wykazał, że około 23% uczestników w stanie głodu szybko straciło apetyt, co spowodowało spadek całkowitego spożycia kalorii o niemal 40%.
Szum telewizyjny można traktować jako sygnał 'psychologicznego resetu' – podobnie jak niektóre programy telewizyjne używają szumu, aby wywołać uczucie tajemnicy i oczekiwania, niektórzy oglądają szum przed snem, jakby mówili swojemu mózgowi: 'Teraz możesz się zrelaksować; wszystko jest spokojne.'
W nowoczesnym społeczeństwie to losowe migotanie symbolizuje również nadmiar informacji: jesteśmy codziennie bombardowani ogromną ilością rozproszonych danych, podobnie jak szum telewizyjny – chaotyczny i pełen hałasu; podczas gdy to zjawisko może pomóc niektórym w łagodzeniu niepokoju i poprawie koncentracji, u innych może prowadzić do rozproszenia, obniżenia nastroju lub nawet niepokoju.
Wielu zastanawia się, dlaczego szum telewizyjny często kojarzy się z Wielkim Wybuchiem. W rzeczywistości zjawisko to występuje głównie w starszych telewizorach, szczególnie tych z CRT, które używają sygnałów analogowych. Kiedy te starsze urządzenia nie odbierają prawidłowego sygnału, ich anteny przechwytują losowe fale elektromagnetyczne, w tym niewielki procent kosmicznego promieniowania tła, które jest termicznym pozostałością po Wielkim Wybuchu, równomiernie rozłożonym w całym wszechświecie przy temperaturze około 2,725°C.
Chociaż to promieniowanie jest niezwykle słabe, w pewnych warunkach sygnał elektromagnetyczny odebrany przez antenę może zawierać ślady tego 'kosmicznego echa'. Z tego punktu widzenia szum telewizyjny nie jest tylko wynikiem awarii technicznej, ale pozwala nam subtelnie 'zobaczyć' pozostałości po Wielkim Wybuchu, tworząc fascynujące połączenie przekraczające granice czasu i przestrzeni.
Warto jednak podkreślić, że to połączenie nie oznacza, iż kosmiczne promieniowanie tła jest główną przyczyną szumu telewizyjnego. W rzeczywistości szum ten jest spowodowany głównie przez różne zakłócenia w środowisku odbiorczym, a udział promieniowania kosmicznego jest znikomy.